Da's moeilijk dacht ik, dus legde ik de vraag eerst voor aan mijn zoon.
"Ach papa, kijk nu eens naar 10 jaar geleden in vergelijking tot nu, dan is er toch ook niks veranderd", zei hij.
Ik was al geneigd hem gelijk te geven, toen ik me bedacht dat dat wat al te simpel geredeneerd is. Er is natuurlijk wel degelijk het een en ander veranderd, al is dat misschien wat moeilijk te duiden en niet waarneembaar voor een leerling die er (nog) middenin zit.
Maar ik bedacht ook opeens dat ik 12 jaar geleden me al eens gewaagd heb aan een voorspelling! Ik was toen roostermaker en heb voor de kerstvieringsactie op school in 1995 een "rooster van de toekomst" gemaakt dat ik verkocht op een schijfje voor 1 gulden. Gelukkig had ik de floppy nog en heb het bestand snel op internet gezet:
Het rooster van de toekomst
Als ik het teruglees schrik ik haast van de dingen die ik toen voorspeld heb!
"Het zal duidelijk zijn dat over een jaar of 10 een lesrooster er heel anders uit zal zien dan op dit moment.
In de eerste plaats kun je je voorstellen dat er bepaalde nieuwe vakken bijkomen en dat andere zullen verdwijnen. Zo zal bijv. tekstverwerking niet meer op de roosters voorkomen omdat iedereen dat gewoon beheerst. Omgaan met nieuwe media zou een nieuw vak kunnen zijn.
Maar vooral ook de manier van leren en de plaats waar geleerd wordt zal heel ingrijpend veranderen.
We krijgen daarvoor een heleboel nieuwe middelen tot onze beschikking.
Over 10 jaar zijn alle huishoudens in Nederland via een (glas)vezelkabel aangesloten op een groot computer netwerk zoals internet.
Dit geeft de mogelijkheid dat leerlingen de meeste lessen thuis kunnen voorbereiden en in bepaalde gevallen ook thuis lessen kunnen volgen via een medium als interactieve video.
Het maken van toetsen, het inleveren van huiswerk en communiceren met de docent en met andere leerlingen zal voor een groot gedeelte gaan via de computer.
Zelfs excursies kunnen deels "virtueel" via de computer lopen en grenzen zijn daarbij niet meer belangrijk. Zo kun je net zo makkelijk een kijkje nemen in een bejaardentehuis in Tokyo als in Emmerschans.
Voorwaarde is natuurlijk wel dat iedereen thuis over een computer beschikt maar mijn inschatting is dan ook dat er over een jaar of 5 per huishouden minimaal één en in de praktijk vaak 2 computers zullen staan.
Ook ben je natuurlijk veel minder gebonden aan lestijden. Als jij toevallig beter presteert om 5 uur zondag ochtend dan is dat geen enkel probleem. De school is altijd "online" en de lesstof is ieder moment aanwezig. Bij het maken van toetsen ben je niet meer afhankelijk van anderen maar je doet een toets op het moment dat je er aan toe bent. Zo wordt het op termijn mogelijk een hele opleiding in je eigen tempo te volgen."
Ik heb het over een buzzer, maar bedoel natuurlijk een mobieltje.
Ik zeg "laat alleen die artikelen per e-mail komen die me interesseren" maar bedoel natuurlijk RSS.
Ik heb het over netsurfen en terminals en telefoonlijnen die te lang bezet worden.
Ik heb het zelfs over een virtuele excursie en video vergaderen!
Niet te geloven, ik geloof dat ik maar voorspeller word...
Ik heb toen best veel floppy's verkocht, moest tijdens de kerstmarkt zelfs nog bijbranden. Het bestand stond erop als HTML, maar ook als Windows help file. Ik was net 2 maanden met HTML bezig en het is haast aandoenlijk om de code van toen weer terug te zien.
Ik denk dat de leerlingen het schijfje snel opnieuw geformatteerd hebben om het voor andere doeleinden te kunnen gebruiken want op mijn oproep om met nog meer suggesties te komen heb ik eigenlijk nooit reacties binnen gekregen.
Zijn er mensen die nog stukken hebben liggen van 10-15 jaar geleden en daaruit willen citeren?
Duik eens in je la of die oude doos met schijfjes en verras jezelf (en ons) met wat je jaren geleden bedacht hebt!
Geweldig leuk om te lezen Willem! En inderdaad, ik denk dat er in 12 jaar tijd ontzettend veel is veranderd, al is het alleen al de volwassenheid van internet waardoor leerlingen een prachtige berg (ongeordende) info hebben waar wij als leerling, met onze bibliotheekkaart, alleen maar van konden dromen.
BeantwoordenVerwijderenEn wat betreft je toekomstvoorspellingen, wacht maar af hoe leuk het is om in 2020 je weblog terug te lezen. Een mooier tijdsbeeld kun je je niet wensen toch?
Wow Willem kun jij misschien de lotonummers van volgende week voorspellen ;)
BeantwoordenVerwijderenToch denk ik dat ik je zoon gelijk moet geven. Ik ben er namelijk niet van overtuigd dat het onderwijs veel veranderd is.
Het doel van het onderwijs is om, leerlingen en studenten zo goed mogelijk te ondersteunen en begeleiden bij het leren/op doen van kennis en vaardigheden die de leerlingen en studenten nodig hebben voor de rest van hun leven.
Om dit doel te bereiken gebruikt men de meest effectieve (qua organisatie, leerproces, leerresultaat, financiering etc) werkwijze die zich in de afgelopen honderd/duizend jaar heeft ontwikkeld.
Al sinds 1662 (bron nationaal onderwijsmuseum) is dit het klaslokaal. Sinds 1662 zijn er veel dingen in het klaslokaal veranderd. Door de opkomst van de drukpers en schoolboeken, met de introductie van het eerste schoolbord (volgens mijn docent onderwijsgeschiedenis zelfs een maatregel van de overheid!), met de introductie van de balpen (volgens mijn moeder iets bijzonders toen zij nog jong was), de introductie van de diaprojector, de introductie van de televisie, de introductie van de videorecorder de introductie van de computer, de introductie van het internet, de introductie van het digitale schoolbord.
Deze nieuwe technieken zijn al die jaren aangepast en ingezet door docenten om het leerproces van studenten en scholieren zo goed mogelijk te ondersteunen.
Ik denk niet dat de technieken van de toekomst deze werkwijze heel erg anders zal zijn.
Misschien dat nieuwe technieken meer differentiatie mogelijk maken en dat de inrichting van het onderwijs beetje bij beetje veranderd. Maar een erg grote verandering verwacht ik voorlopig niet.
Ik kan me een hoop ontwikkelingen voorstellen die in het klaslokaal van de toekomst gebruikt zullen worden. Maar ik kan me niet voorstellen dat de inrichting van dit klaslokaal en het leerproces dat zich hier in plaats vind heel erg veel zal veranderen.