01 november 2007

Het onderwijs is aan het veranderen

Mijn bericht over de conferentie in Stockholm en de uitspraken die ik daarover aanhaalde bracht Jeroen van Beijnen ertoe om uitgebreid te reageren. Iemand die de tijd neemt om zo'n reactie te schrijven verdient wat mij betreft een apart "gast"bericht:

Jammer dat dit weer als een doemscenario wordt gebracht. Ik ben het met een hoop uitspraken helemaal eens. Maar zeker niet met de conclusie die hier dan weer uit getrokken wordt.

Het onderwijs moet niet veranderen. Het onderwijs is aan het veranderen.
Op sommige plaatsen en in sommige sectoren gaat deze verandering sneller dan op andere plaatsen en sectoren. Maar de verandering is al begonnen.

Helaas is deze verandering een langzaam proces en niet altijd even duidelijk.
Het onderwijs is al massaal met ICT aan de slag. Werkstukken worden volgens mij nog nauwelijks geschreven en en de school bibliotheek verliest zijn positie als de informatiebron aan Wikipedia en Google.
Het sociale leven vind steeds vaker online plaats en ook scholen spelen hebben hier al mee te maken. Cyberpesten en mediawijsheid zijn onderwerpen die steeds vaker aan bod komen in de lessen.

De hierboven genoemde voorbeelden zijn voorbeelden die door het onderwijs zelf zijn ingevoerd en ingeburgerd. Dit omdat onderwijsprofessionals mogelijkheden zagen die benut moesten worden (internet, tekstverwerken en presentatiesoftware) en problemen tegenkwamen die opgelost moeten worden (cyberpesten). En hoewel hier zeker nog veel winst te behalen is (b.v. in de opvatting van het onderwijs ten aanzien van sommige nieuwe technologieën) en niet iedere school even ver is, blijft dit een verandering die al langere tijd loopt.

Helaas zijn deze veranderingen voor de buitenwereld (en overigens het onderwijs zelf) niet zichtbaar genoeg. Hiervoor gaan ze te geleidelijk. En de veranderingen die wel zichtbaar zijn, zijn vaak de minder doordachte radicale veranderingen die niet goed lopen. Persoonlijk zie ik dit vaak terug in de invoering van Elektronische leeromgevingen. Deze worden door het management ingevoerd en aan docenten opgedrongen die hier vervolgens niet of niet goed mee kunnen of willen werken, wat weer tot irritatie in het onderwijs leidt.

Toch zien wij graag de laatste veranderingen in school. Want de wereld verandert en de school moet ook veranderen. En die verandering zien wij niet, maar willen we wel zien. Het begint een beetje op een vicieuze cirkel te lijken. Ja de wereld verandert. En ja het onderwijs zal zich bij deze verandering aan moeten sluiten. En ja dit gaat niet altijd even snel en verloopt niet altijd even succesvol. Maar hier moeten wij ons niet gek door laten maken.

Laten wij de punten die in Stockholm genoemd zijn oppakken, hier mee aan de slag gaan en hier het beste van weten te maken.
Dan kunnen we op klachten dat het onderwijs zo ver achterloopt in ieder geval duidelijk reageren: “Ja op sommige punten kunnen wij het onderwijs nog verbeteren en hier zijn wij mee bezig. En als je vindt dat het beter kan, dan kunnen wij altijd nieuwe collega’s gebruiken”.

Maar dan moeten natuurlijk wel al onze collega’s hier aan mee gaan werken. Dus ook degene die nu nog niet zo ver met ICT zijn en er eigenlijk niets van moeten hebben. Ai... dat gaat nog wel een generatie duren.

Tot zover Jeroen. Ik vind het een prachtig verhaal! Leuk dat een aantal zinnetjes dit allemaal los kunnen maken.
Overigens had ik gisteren de verkeerde naam bij het bericht staan en werd gelukkig gecorrigeerd door Marten van Harten van het Clusius College die de auteur bleek te zijn. Hij voegde nog een mooie link toe naar een zeer creatieve manier van verslaglegging die hij heeft toegepast voor zijn reis naar Stockholm: Kijk zelf maar! (Werkt bij mij het beste in FireFox)

3 opmerkingen:

  1. Hoewel mijn 2.0-gereedschapskist nog zeer klein is en mijn oude vingers nooit meer de snelheid van mijn leerlingen zullen kunnen halen (so what?) wil ik (nog) wél WAT: ik schreeuw het al maanden van de daken in blogreacties en het staat tussen alle lijnen in mijn posts. 'Het is vijf na twaalf'. Nu of nooit, dat vertelt me mijn intuïtie. Ik vind het 'oude systeem' als systeem zo traag en log dat ik wel het internet op moet om wat 'ademruimte' te halen.

    Neem nou die leerplannen gebaseerd op die eindtermen en die leerboeken gebaseerd op die eindtermen!Neen, ik ben geen onderwijsanarchist, die 'wegwijzers' en 'houvasten' mogen er zijn, maar wanneer zijn die bedacht? Vijf tot tien jaar gleden? Lees nou die nota van onze onderwijsminister over ICT: de ontdekking van YouTube!

    Ik zei het al, niet dat ik het allemaal predenteer te weten en te kennen. Ik heb jouw blog broodnodig, Willem, en de denkers die erop reageren en zovelen hier in je nabije en 'global' omgeving: om mee te kunnen observeren wat er reil en zeilt in onderwijs vandaag, om inspiratie en motivatie en tools en skills te leren (kennen). Echte ict-scholing heb ik niet - ik heb wel levenslang proberen na te scholen in mijn vrije tijd, naar mijn keuze. Maar wat jullie allen hier te bieden hebben: HEERLIJK, toch. Jullie geven me moed en energie om mee te bouwen aan elke les, dag na dag, in een nieuwe geest. En of ik het goed doe, nou, ik zal vast veel fouten maken, maar elk lesuur proberen we in samenwerking te creëren. Met vallen en opstaan, zoals alle leren. Een beetje spelend, zoals in dat citaat van Hieronymus van Alphen dat ik bij Margreet van den Berg als motto vond op haar openingsslide voor een presentatie over serious gaming.

    Rest me jullie allen nog maar eens te danken: voor alles. Voor kennis en vaardigheden en een attitude van dynamiek, enthousiasme, arbeidsvreugde en mededeelzaamheid!

    Groetjes

    janien

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Erratum
    (...) en die leerboeken gebaseerd op die leerplannen. En hier en daar ook een letter te weinig. Ach, snelheid heeft zo zijn prijs.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik geloof dat ons reisje naar Stockholm toch meer stof tot nadenken oplevert dan ik in eerste instantie zelf dacht!
    Mijn overpeinzingen waren zeker niet negatief bedoeld en ik denk dat er inderdaad al een heleboel gaande is in onderwijsland als het gaat om vernieuwing en kijken naar de mogelijkheden die er zijn om lessen aantrekkelijker en beter te maken. Wat me alleen opviel in Stockholm (maar dat kwam misschien ook door de grote hoeveelheid theoretici en onderzoekers die daar spraken) was dat er vooral veel vragen werden gesteld, maar dat er weinig antwoorden op kwamen. En dan denk je, kom op nou, ga eens aan de slag, geef ons antwoorden op die vragen! Maar dat is misschien weer de docent in mij die graag praktishc bezig is...
    Een belangrijke les was verder nog dat we niet bang moeten zijn om met elkaar te delen, maar dat is natuurlijk meteen lastig als je bedenkt dat er grote financiele belangen meespelen bij het ontwikkelen van materiaal. Maar de initiatieven via Brainhoney en het verhaal over Open Educational Resources spraken mij daarin wel zeer aan.
    En zoals Janien hierboven ook aangeeft, ook dit soort weblogs dragen bij aan het delen van kennis en ervaringen en dat is prachtig!

    BeantwoordenVerwijderen