What the vlog?

Het begon met een mailtje vorige week:
"Mijn naam is Lennart van der Burg en ik ben student Journalistiek op Windesheim in Zwolle. Samen met mijn redactie ben ik bezig met een groot verhaal over YouTube. Daarom wilde we ons ook bezighouden met het fenoneem 'vloggen'. Ons was opgevallen dat u regelmatig eens een eigen gemaakte video op YouTube plaatst en we zouden u daar graag kort over willen interviewen. We zijn voornamelijk geinteresseerd in wat mensen ertoe zet om af en toe eens een (vaak persoonlijke) video op YouTube te zetten. Heeft u daar misschien de tijd voor? Alvast bedankt."
Ik zeg vrijwel nooit Nee als studenten mij iets vragen, dus even later werd ik gebeld. In 10 minuten was Lennart klaar met z'n vragen, die hij zo te horen goed had voorbereid en die hij vlot afwerkte. "Ben benieuwd wat hij daarvan brouwt" dacht ik bij mezelf. Vandaag stuurde hij me het resultaat en gelukkig heb ik toestemming om het te plaatsen:

Videobloggers zijn verslingerd aan YouTube
What the vlog?
De hype bij uitstek die YouTube een schop onder de kont heeft gegeven: het vloggen. Benodigdheden: een camera, een computer en een internetverbinding. En hop, binnen een paar minuten staat jouw videodagboek online. ‘De kwaliteit is nul komma niks, maar het gaat om de inhoud.’

Door Lennart van der Burg
‘Doen we het interview nú of kan ik eerst nog even m’n videoblog maken?’ Kurck plaatst dagelijks een zogenaamd ‘vlog’ op YouTube. Van achter zijn computer, thuis, in zijn kamer. Beneden mag het niet meer van zijn ouders. Zelfs de zitbank mocht niet meer in beeld van Kurck’s vader. ‘Blijkbaar wilt ‘ie hem niet kwijt’, vertelt Kurck, ‘maar ik vraag me af hoe een dief die bank mee zou krijgen, want wij konden het ding al amper het huis ín krijgen.’
De 20-jarige student maakt zijn meeste vlogs ’s nachts, als de verveling toeslaat. Een bordje op de deur van zijn slaapkamer met ‘niet storen’ erop, is daarom ook niet nodig. Wat het vloggen zo leuk maakt? ‘De aandacht en de reacties die ik krijg. En het is een uitlaatklep, voor ideeën, dingen waarover ik denk, en wat ik maken wil.’ Sinds hij zich in augustus 2006 op YouTube registreerde, heeft hij al 135 video’s op de site geplaatst.

Hype
Kurck’s tijd van registratie lijkt drie jaar te laat, in vergelijking met de hype in Amerika. Amerika’s populairste videoblogger Steve Garfield kondigde een aantal jaar geleden namelijk al aan dat ‘2004 hét vlog-jaar zou worden’. Hoewel Yahoo in Amerika het eerste grote vlogplatform was, staan Garfield’s filmpjes inmiddels ook op YouTube. NY Times’ redacteur Nina Simonds noemde de Amerikaanse vlogger ‘innovatief’. En dat terwijl zijn vlogs niet zo gek veel verschillen van alle andere videoblogs die op het net te vinden zijn. Net als al die andere, gaan ook Garfield’s vlogs over alles en niets.
Dat is een bijzonder punt van de vlogs: het kan óveral over gaan. Over school, over je rotbaantje, de politiek, de vervelende buurman, de media, die televisiester waar je al jaren verliefd op bent of over wát er maar in je opkomt. Geen onderwerp is té gek, in de vlogwereld.

Een maand nadat Kurck zich op YouTube registreerde, maakte Willem Karssenberg in september 2006 op dezelfde videosite een profiel aan. Op de site luistert hij naar de naam ‘trendmatcher’. Hij is, zo staat op zijn profiel, een trendmatcher. Hij ‘matcht’ de trends die hij in de ICT tegenkomt of het bruikbaar is in het onderwijs. Tot op heden zijn er 51 filmpjes van Karssenberg op YouTube te bewonderen. Veel daarvan zijn experimenteel.

Zo zien we de 55-jarige trendwatcher tijdens het autorijden een vlog opnemen, ‘omdat Robert Scoble zegt dat het mákkelijk kan’. Dat valt tegen, want later schreef Karssenberg in de beschrijving van de video dat Scoble ‘echt niet goed wijs is’. In de vlog ‘Thuisstudio’ laat Karssenberg met trots het blauwe gordijn achter zijn computer zien. Het gordijn hangt dan wel midden in de kamer, maar zorgt ervoor dat áls Karssenberg een video opneemt van achter zijn computer, de achtergrond tenminste niet meer zo rommelig is.
‘Mijn filmpjes zijn slordig, rommelig en uit de losse pols geregisseerd’, zegt de trendwatcher. ‘Dat is ook de kwaliteit van de meeste filmpjes op YouTube, nul komma niks.’ Het is echter de inhoud die telt, vindt Karssenberg. ‘Zo zijn er tientallen jumpstyle-filmpjes op YouTube te vinden. Het beeld is vaak slecht, het geluid ook, maar zo’n filmpje laat wel zien hoe de juiste bewegingen op de maat van de muziek gedaan moeten worden. Volgens mij heeft het grootste deel van de jumpstylers het uiteindelijk geleerd via YouTube.’Achteraf heeft Karssenberg meestal genoeg aan te merken op zijn eigen filmpjes, maar voor hem is het juist de snelheid van YouTube die het medium zo interessant maakt. Hoe ‘snel’ is YouTube dan? Wij nemen de proef op de som.

Gevaarlijk
13 minuten, 34 seconden en 3 tienden, klokt onze stopwatch achteraf. Lang duurt het dus niet, om een filmpje met beschrijving en al op YouTube te zetten. Binnen twee minuten was onze video van de juiste tags (zoektermen waarop het filmpje is te vinden) voorzien en deed YouTube de rest. Na een kleine 11 minuten uploaden is ‘Rogier’s Wespenangst’ voor iedereen over de héle wereld te bekijken.
Is dat niet gevaarlijk? ‘Nee’, vindt Karssenberg, ‘want je maakt zelf de keuze hoe je met je filmpjes omspringt. Maar je moet wel goed op blijven letten. Zo gaf ik laatst een presentatie op een school. Die presentatie is gefilmd en er waren veel leerlingen in de video te zien. Eigenlijk had ik even hun toestemming moeten vragen.
’Ook Kurck vindt het vloggen niet gevaarlijk, maar is wel op zijn hoede. ‘Zo zocht ik laatst voor de grap eens het adres van Eenish, een Noors / Schotse blogster, op en dat bleek bijzonder makkelijk te gaan.’ Vaak filmt hij zijn videoblogs in één take, maar laatst verklapte hij bijna zijn adres en heeft hij dat eruit geknipt. Doet hij het niet, dan is hij bang dat hij problemen krijgt met zijn vader.

Zijn vader en broertje kijken vaak samen Kurck’s vlog, achter de computer, beneden in de huiskamer. Daarnaast volgen wat vrienden en mede-vloggers zijn videoblogs. Vaak krijgt hij leuke reacties op de video’s, al waren er in het begin wel ‘mensen die hem dood wensten’. Of YouTube die mensen harder is gaan aanpakken weet Kurck niet, maar tegenwoordig heeft hij daar nog weinig last van. Veel trekt hij zich er verder ook niet van aan.
Echte taboes voor zijn vlogs heeft de student ook niet, en zelfs over zijn liefdesleven houdt hij zich niet in. ‘Maar’, zegt Kurck, ‘als mijn familie niets wist van mijn activiteiten op YouTube, had ik allang dingen als vroegere zelfmoordideeën en de oorlog met mijn vader besproken.’ Voor zijn Engelstalige videoblogs schaamt hij zich alleen een beetje, maar hij heeft nou eenmaal een wereldwijd publiek.

Geen TV
Zowel Kurck als ‘Trendmatcher’ zullen we voorlopig nog wel even op YouTube kunnen bewonderen. Volgens Karssenberg is het medium sowieso niet meer weg te denken. ‘Sterker nog: ik geloof dat TV zoals we het nu kennen, binnen een paar jaar verdwenen is. TV-gidsen bepalen nu wanneer je iets kan zien, maar dat moet je omdraaien. Mensen gaan nu zélf bepalen wánneer ze wát willen zien’, legt Karssenberg uit. Het is een ontwikkeling die hij thuis al terug ziet. ‘Mijn zoon van 18 kijkt nog amper TV; die volgt al zijn favoriete documentaires via internet.’ Ook Kurck is nog lang niet uitgekeken op YouTube: ‘Zolang ik er zelf nog met plezier naar kijken kan, er m'n ei in kwijt kan en vooral zolang ik er aandacht voor krijg, blijft het vloggen voor mij nog leuk.’
Diezelfde avond zet hij nog twee nieuwe videoblogs online. In één van de vlogs vraagt hij aan al zijn vaste kijkers of ze eens contact met hem willen opnemen, want 35 van de 45 volgers kent hij nog steeds niet.
Dan kan je praten als brugman, maar je zit nog steeds in je eentje op je kamer, pratend tegen je webcam. En die praten niet terug. Tenminste: nóg niet. YouTube bewijst dat dit soort dingen snel kunnen gaan.

Mooi verhaal, of niet?
Maar wat ik me afvroeg was hoe een student journalistiek mij gevonden had, dus mailde ik Lennart die vraag:
"We kwamen op uw naam via YouTube. We zochten wat keywoorden die te maken hebben met het 'vloggen' en kwamen op uw filmpje in de auto uit. Via het profiel hebben we toen wat doorgezocht en u leek ons al gauw fantastisch om te interviewen, omdat u niet alleen verstand van zaken had, maar ook nog eens alles zélf uitprobeerde. Zo is het uiteindelijk ook in het artikel terecht gekomen; Kurck die alleen maar uit ervaring als fanatiek vlogger spreekt, terwijl u naast dat u zelf veel YouTube-filmpjes plaatste, ook nog de 'trends' wist te beschrijven. Bedankt!"

Zo zie je wat een paar trefwoorden kunnen doen!

Trouwens, de Google man die ik 2 weken geleden sprak (en die nog steeds z'n beloofde presentatie niet heeft opgestuurd) vertelde dat Youtube op dit moment 10% van alle internetverkeer voor z'n rekening neemt! En dan te bedenken dat er 3 jaar geleden nog geen Youtube was...